Nhắc đến Barcelona, người ta không chỉ nghĩ đến một đội bóng đá. Đó là một biểu tượng văn hóa, một tiếng nói chính trị, một phần linh hồn của xứ Catalonia và là cái tên khiến hàng triệu trái tim yêu bóng đá trên thế giới rung động.
Từ buổi đầu thành lập năm 1899 bởi doanh nhân Thụy Sĩ Hans Gamper, Barca đã viết nên một thiên sử bi hùng kéo dài hơn 100 năm, được hun đúc bằng máu, nước mắt, nụ cười và những khoảnh khắc vinh quang.
Khẩu hiệu “Mes que un club” (Hơn cả một câu lạc bộ) không chỉ là một câu nói để treo trên tường. Nó là một lời thề, một triết lý sống, và là kim chỉ nam mà mọi thế hệ Barca gìn giữ.

Từ giấc mơ nhỏ bé đến những viên gạch đầu tiên
Ngày 22/10/1899, Hans Gamper đăng một mẩu tin tìm bạn chơi bóng. Một tháng sau, Foot-Ball Club Barcelona ra đời. Gamper – hay Joan Gamper theo tiếng Catalan – không chỉ là nhà sáng lập, mà còn là cầu thủ, đội trưởng, và 5 lần làm chủ tịch, luôn xuất hiện mỗi khi đội bóng bên bờ vực sụp đổ.
Ông gây dựng sân bóng đầu tiên, Camp de la Industria, rồi mở rộng sang Les Corts – nền móng cho những bước tiến sau này. Dưới thời Gamper, Barca bắt đầu thống trị bóng đá Catalonia, giành những Cúp Nhà vua đầu tiên và khai sinh biểu tượng chiến thắng mang tên Paulino Alcantara – “Kẻ phá lưới” với 369 bàn thắng.
Mùa 1928/29, Barca đăng quang ở giải La Liga khai mạc – mở ra một chương mới trong lịch sử. Thập niên 1930 mở ra bằng bi kịch.Gamper tự sát năm 1930. Nội chiến Tây Ban Nha và chế độ độc tài Franco khiến bóng đá Catalonia bị bóp nghẹt. Chủ tịch Josep Sunyol bị xử tử năm 1936. CLB bị ép đổi tên, bỏ biểu tượng cờ Catalonia trên logo.
Nhưng chính trong áp bức, Camp Nou (lúc đó là Les Corts) trở thành nơi người Catalonia bày tỏ bản sắc. Và rồi, năm 1951, sự xuất hiện của Laszlo Kubala – ngôi sao gốc Hungary – đã kéo khán giả trở lại, giành cú ăn 5 mùa 1951/52. Nhu cầu về một sân vận động lớn hơn ra đời, và năm 1957, Camp Nou chính thức mở cửa – “thánh địa” của Barca.
Giai đoạn 1957–1973, Barca vẫn là thế lực lớn nhưng chưa áp đảo. Luis Suarez Miramontes giành Quả bóng Vàng 1960, nhưng Real Madrid thống trị phần lớn thập kỷ.
Bước ngoặt xảy ra năm 1973, khi Johan Cruyff – siêu sao số 1 thế giới – từ chối Real Madrid để đến Barca. Ông nói thẳng: “Tôi không thể chơi cho một CLB gắn với Franco.” Cruyff giúp Barca vô địch La Liga ngay mùa đầu, đỉnh cao là chiến thắng 5-0 ở Bernabeu. Tư duy bóng đá của ông trở thành mầm mống cho cuộc cách mạng sau này.
Cruyff trở lại ghế HLV năm 1988 và dựng nên “Dream Team” huyền thoại. Ronald Koeman, Stoichkov, Laudrup, Romario kết hợp cùng lứa La Masia như Pep Guardiola tạo nên lối đá tấn công rực lửa. Bốn chức La Liga liên tiếp (1991–1994) và chiếc Cúp C1 đầu tiên năm 1992 đã định nghĩa lại Barca. Triết lý kiểm soát bóng, di chuyển không ngừng và tấn công tổng lực trở thành DNA của CLB.
Sau Cruyff, Barca trải qua giai đoạn hỗn loạn đầu 2000, đỉnh điểm là vụ Luis Figo sang Real. Nhưng sự xuất hiện của Ronaldinho năm 2003 đã thổi bùng sức sống mới. Với đôi chân ma thuật và nụ cười bất tận, anh kéo Barca đến chức vô địch Champions League 2006 và hai La Liga. Đằng sau anh là thế hệ vàng La Masia: Messi, Xavi, Iniesta, Puyol – những trụ cột tương lai.

Thời kỳ hiện đại
Guardiola lên nắm quyền năm 2008 và biến Barca thành cỗ máy bóng đá hoàn hảo. Xavi – Iniesta – Messi làm nên tam giác tấn công đỉnh cao, đưa Barca giành cú ăn ba 2008/09, rồi hoàn tất cú ăn sáu lịch sử cuối năm đó. Trong 4 năm, Pep mang về 14 danh hiệu, đưa La Masia thành hình mẫu đào tạo trẻ toàn cầu, và khắc sâu “bóng đá vị nghệ thuật” vào văn hóa CLB.
Luis Enrique kế nhiệm và tạo nên bộ ba Messi – Suarez – Neymar, ghi 122 bàn mùa 2014/15, giành cú ăn ba thứ hai – thành tích chưa đội châu Âu nào làm được. Nhưng sau đỉnh cao, sóng gió tài chính và nhân sự bắt đầu ập tới.
Dưới thời Bartomeu, những thương vụ hàng trăm triệu euro không thành công, nợ phình to đến hơn 1,3 tỷ euro. Thất bại 2-8 trước Bayern Munich năm 2020 là vết nhơ lịch sử.
Năm 2021, Barca buộc phải chia tayMessi vì ràng buộc tài chính của La Liga – cú sốc lớn nhất lịch sử CLB. Laporta trở lại, dùng “đòn bẩy kinh tế” và tin vào lứa trẻ Gavi, Pedri, Yamal, Cubarsi để tái thiết. Xavi giúp Barca vô địch La Liga 2022/23, còn hiện tại Hansi Flick dẫn dắt với tham vọng chinh phục châu Âu.
Logo Barca kết hợp Thánh giá St. George, cờ Catalonia và màu áo xanh-đỏ. Quyền sở hữu thuộc về các hội viên (socis), biến CLB thành định chế dân chủ hiếm hoi trong bóng đá đỉnh cao. Camp Nou không chỉ là sân nhà, mà là biểu tượng tinh thần. Dự án Espai Barca sẽ đưa sân này thành khu phức hợp thể thao hàng đầu thế giới.
La Masia, “trái tim” của Barca, tiếp tục sản sinh những thế hệ tài năng, nuôi dưỡng cả kỹ thuật lẫn nhân cách – minh chứng rằng bóng đá ở đây không chỉ là nghề, mà là một phần bản sắc.
27 La Liga, 31 Cúp Nhà vua, 5 Champions League, 3 FIFA Club World Cup – con số khẳng định đẳng cấp. Nhưng di sản Barca lớn hơn nhiều: đó là triết lý chơi bóng truyền cảm hứng, là mô hình đào tạo trẻ mẫu mực, và là vai trò xã hội – chính trị không đội bóng nào khác có được.
Hơn một thế kỷ trôi qua, Barca vẫn trung thành với tinh thần “Mes que un club” – hơn cả một CLB. Dù ở đỉnh cao hay đáy vực, họ luôn là ngọn cờ của Catalonia và là một trong những biểu tượng vĩ đại nhất của bóng đá thế giới.
Nguồn tin: Bongdalu