Trong quá khứ, World Cup từng là biểu tượng của niềm vui, tinh thần đoàn kết và sự bình đẳng – nơi mọi người, bất kể xuất thân, đều có thể hòa vào lễ hội bóng đá lớn nhất hành tinh.
Nhưng bước sang năm 2026, thứ bóng đá đó đang bị thay thế bằng một mô hình kinh doanh khổng lồ. FIFA đã biến sân cỏ thành sàn giao dịch cảm xúc, nơi niềm đam mê bị định giá bằng đô la, và người hâm mộ phải trả tiền để “được quyền yêu bóng đá”.
Từ đam mê đến thị trường đầu cơ
Mọi chuyện bắt đầu từ năm 2022, khi FIFA tung ra nền tảng NFT – nơi người hâm mộ có thể “sở hữu” những khoảnh khắc lịch sử của bóng đá. Khi cơn sốt tiền ảo sụp đổ, FIFA không từ bỏ. Họ tái sinh ý tưởng đó thành “Right to Buy” – Quyền được mua vé cho World Cup 2026.
Nghe qua tưởng hấp dẫn, nhưng thực tế là một canh bạc. Fan có thể bỏ ra tới 999 USD để mua token cho “quyền xem chung kết”. Nếu đội tuyển bạn yêu thích vào đến chung kết, bạn có thể dùng token đó để mua vé. Còn nếu họ bị loại – toàn bộ số tiền đó hóa thành một tấm ảnh JPEG vô nghĩa.
FIFA đã tìm ra công thức mới để kiếm tiền từ hy vọng và nỗi sợ bỏ lỡ của người hâm mộ. Họ không còn bán vé, mà bán quyền được mơ. Một trò chơi may rủi, nơi người thua không nhận lại gì ngoài cảm giác bị lợi dụng.
Khi vé chính thức được mở bán, cú sốc thứ hai ập đến. Vé xem chung kết ở sân MetLife có giá từ 2.030 USD, dù vị trí xa đến mức chỉ thấy cầu thủ như những chấm nhỏ. Vé hạng 1 cho bán kết gần 3.000 USD, còn tứ kết khoảng 1.700 USD – và đó chỉ là giá khởi điểm.
FIFA áp dụng mô hình “giá vé linh hoạt”, giống như cách Uber tăng giá giờ cao điểm. Càng nhiều người đặt, giá càng tăng. World Cup – biểu tượng của sự gắn kết – giờ đây vận hành như một thuật toán định giá. Người nhanh tay hoặc giàu có sẽ có vé, còn phần còn lại, dù đam mê đến đâu, đành đứng ngoài cuộc chơi.
Điều khiến cộng đồng phẫn nộ hơn cả là cách FIFA can thiệp vào thị trường bán lại. Ở các kỳ World Cup trước, giá vé bán lại bị giới hạn ở mức giá gốc để tránh đầu cơ. Nhưng năm nay, FIFA xóa bỏ rào cản đó, tự vận hành nền tảng bán lại chính thức – nơi một tấm vé 2.000 USD có thể được rao bán tới 25.000 USD.
FIFA ăn chia 15% từ người bán và 15% từ người mua, nghĩa là mỗi giao dịch 1.000 USD, họ bỏ túi 300 USD. Tổ chức này biện minh rằng đây là biện pháp “chống phe vé”, nhưng thực chất, FIFA đã trở thành phe vé lớn nhất thế giới – và họ được hợp pháp hóa.
Một tờ báo châm biếm Anh viết: “Cách dễ nhất để tiêu diệt phe vé là… giành quyền làm phe vé.” Và có lẽ FIFA đã làm điều đó tốt hơn bất kỳ ai.
Cảm xúc chung của người hâm mộ khắp nơi là phẫn nộ và tuyệt vọng. Ronan Evain – đại diện nhóm Fans Europe – gọi đây là “sự tư nhân hóa World Cup”, biến một lễ hội từng thuộc về tất cả thành sân chơi của tầng lớp trung lưu phương Tây.
Nếu trước đây, một gia đình có thể dành dụm để đến Qatar hay Nga xem đội tuyển quê hương thi đấu, thì giờ đây, chi phí cho hành trình tương tự ở Mỹ đã cao gấp đôi. Vé, khách sạn, di chuyển – tất cả đều vượt ngoài khả năng của người hâm mộ phổ thông.
FIFA biện minh rằng giá vé cao chỉ phản ánh “chuẩn mực thị trường Mỹ”. Nhưng World Cup không phải Super Bowl, cũng chẳng phải concert của Taylor Swift. Nó từng là ngày hội chung của nhân loại, không phải một món hàng xa xỉ được trưng bày cho giới thượng lưu.
Khi cảm xúc bị định giá: bóng đá thành món hàng xa xỉ
World Cup 2026 không chỉ là một giải đấu, mà là một bản đồ lợi nhuận được vẽ tỉ mỉ. Mỗi dòng cảm xúc của người hâm mộ – từ háo hức, lo lắng, đến phẫn nộ – đều trở thành cơ hội kiếm tiền.
FIFA không còn bán vé, họ bán cảm xúc: nỗi sợ bỏ lỡ, khát khao được thuộc về, niềm tự hào khi “may mắn có vé”. Mọi thứ đều có giá, kể cả giấc mơ.
Họ tuyên bố rằng nguồn thu sẽ được “tái đầu tư cho bóng đá”. Nhưng thực tế, thứ họ đầu tư chính là mô hình thương mại hóa cảm xúc, biến môn thể thao của mọi người thành đặc quyền của số ít.
Chủ tịch Gianni Infantino không ngừng khẳng định World Cup 2026 sẽ là “kỳ World Cup lớn nhất, tuyệt vời nhất và toàn diện nhất”. Nhưng nếu “toàn diện” đồng nghĩa với việc loại bỏ hàng triệu người hâm mộ vì không đủ tiền, thì đó là một thất bại của bóng đá.
Bóng đá từng là nơi mọi người bình đẳng – một cậu bé châu Phi, một người lao động Nam Mỹ, hay một sinh viên châu Á đều có thể mơ ước cùng một điều. Nhưng giờ, ngay cả “quyền được mơ” cũng phải trả phí.
World Cup không còn là của thế giới, mà là sản phẩm độc quyền do FIFA nắm giữ, được đóng gói, định giá và bán lại cho những ai đủ khả năng chi trả.
Có lẽ, cái giá thật sự của World Cup 2026 không nằm ở những tấm vé vài nghìn đô la, mà ở sự đánh mất niềm tin. Bóng đá từng gắn kết cả thế giới – nhưng giờ, nó lại phân chia.
Người ta không còn bàn về chiến thuật hay siêu sao, mà bàn về giá vé, NFT, token, và thuật toán giá động. Niềm vui bóng đá bị thay thế bằng cảm giác FOMO – nỗi sợ bị bỏ lại phía sau.
FIFA đã giành chiến thắng trong cuộc chơi thương mại, nhưng thất bại trong việc bảo vệ linh hồn của bóng đá. Một World Cup được xây bằng tiền có thể hoành tráng, nhưng không thể chạm đến trái tim người hâm mộ.
World Cup từng là của tất cả. Giờ đây, nó chỉ còn là của những người có thể trả giá cao nhất.
Và khi quyền được yêu bóng đá cũng bị thương mại hóa, có lẽ thứ chúng ta mất đi không chỉ là tấm vé – mà là chính ý nghĩa thật sự của môn thể thao đẹp nhất hành tinh.
Nguồn tin: Bongdalu
