Ba năm sau ngày Roman Abramovich buộc phải bán Chelsea trong thương vụ lịch sử trị giá 2,5 tỷ bảng, số tiền khổng lồ ấy vẫn nằm im trong một tài khoản ngân hàng ở Anh – không thể giải ngân, không thể sử dụng, và cũng không ai biết khi nào mọi thứ mới được tháo gỡ.
Đằng sau con số tưởng chừng thuần túy tài chính ấy là một cuộc chiến pháp lý – chính trị phức tạp, nơi danh tiếng, quyền lực và những cam kết nhân đạo bị trói chặt trong mạng lưới lệnh trừng phạt hậu xung đột Nga – Ukraine.
Từ thương vụ thế kỷ đến khoản tiền “đóng băng”
Tháng 5/2022, Abramovich – người từng biến Chelsea thành đế chế bóng đá châu Âu – buộc phải bán CLB do bị Chính phủ Anh áp lệnh trừng phạt. Thương vụ nhanh chóng hoàn tất, mang về 2,5 tỷ bảng. Toàn bộ số tiền được hứa sẽ chuyển vào một quỹ nhân đạo giúp đỡ những người bị ảnh hưởng bởi chiến tranh ở Ukraine.
Nhưng hơn ba năm trôi qua, một đồng cũng chưa được chi ra. Nguyên nhân? Một “mớ bòng bong” pháp lý, tài chính và niềm tin giữa tỷ phú người Nga và giới chức Anh.
Mới đây, công ty mẹ của Chelsea – Fordstam Limited – do Abramovich sở hữu, nộp bản báo cáo tài chính trễ gần 1.000 ngày. Trong đó, nhiều chi tiết hé lộ lý do thực sự khiến 2,5 tỷ bảng bị “đóng băng” mãi không thể giải ngân.
Báo cáo cho thấy Fordstam đang nợ Camberley International Investments – một công ty khác do Abramovich kiểm soát – 1,548 tỷ bảng. Đây chính là khoản tiền Abramovich từng rót vào Chelsea trong suốt 19 năm làm chủ.
Vấn đề là, vào năm 2022, Abramovich từng tuyên bố “không yêu cầu hoàn trả bất kỳ khoản vay nào”, cam kết toàn bộ lợi nhuận ròng từ việc bán Chelsea sẽ dành cho mục đích từ thiện. Thế nhưng, trong sổ sách mới nhất, khoản nợ này vẫn tồn tại.
Nếu con số 1,548 tỷ bảng không bị xóa, thì “lợi nhuận ròng” thực tế chỉ còn khoảng 800 triệu bảng, tức chưa đến 1/3 tổng giá trị thương vụ. Chính phủ Anh không thể chấp nhận việc phần lớn số tiền có thể quay lại tay một công ty của Abramovich – dù về lý thuyết, đó là khoản nợ hợp pháp.
Đây chính là nút thắt pháp lý lớn nhất khiến quỹ từ thiện chưa thể ra đời. Vấn đề thứ hai: Tiền từ thiện sẽ đi về đâu? Ngay cả khi vấn đề tài chính được tháo gỡ, một câu hỏi lớn vẫn chưa có lời giải: ai sẽ là người thực sự nhận được khoản tiền ấy?
Phía Anh muốn toàn bộ quỹ tập trung hỗ trợ nạn nhân tại Ukraine, những người chịu thiệt hại trực tiếp từ cuộc chiến. Nhưng theo nhiều nguồn tin, Abramovich lại muốn định nghĩa rộng hơn về “người bị ảnh hưởng”, bao gồm cả thường dân Nga và những vùng chịu hậu quả chiến sự ngoài Ukraine.
Chính phủ Anh coi đây là “lằn ranh đỏ”, vì không thể để tiền “từ tài sản bị trừng phạt” chảy sang bất kỳ đối tượng nào liên quan đến phía Nga. Thế là mọi cuộc đàm phán rơi vào bế tắc.
Một bản báo cáo hé lộ nhiều bí ẩn
Tài liệu tài chính của Fordstam còn phơi bày những chi tiết đáng chú ý khác: 150 triệu bảng bị giữ lại bởi chủ sở hữu mới của Chelsea, BlueCo 22 Limited, như một quỹ dự phòng pháp lý cho các vụ kiện tụng liên quan thời Abramovich.
Một khoản thưởng 4,8 triệu bảng được ghi cho Eugene Tenenbaum, giám đốc thân cận của Abramovich – người cũng nằm trong danh sách trừng phạt. Dù không nhận trực tiếp, số tiền được chuyển thẳng cho Cơ quan thuế Anh để thanh toán nghĩa vụ thuế, trong một động thái hợp pháp nhưng gây tranh cãi.
Các kiểm toán viên của KPMG từ chối xác nhận tính “trung thực và hợp lý” của báo cáo, vì Fordstam không cung cấp báo cáo hợp nhất, viện lý do bị hạn chế bởi các lệnh trừng phạt.
Những chi tiết đó càng củng cố nhận định rằng đế chế tài chính của Abramovich đang rối như tơ vò, với các mắt xích ràng buộc chặt chẽ giữa tài sản, nợ, và pháp lý quốc tế.
Phía Abramovich cáo buộc rằng chính các biện pháp trừng phạt của Anh đã “làm tê liệt” mọi nỗ lực chuyển tiền cho mục đích nhân đạo. Trong khi đó, Chính phủ Anh cho rằng chính Abramovich là người chưa thực sự làm rõ lời hứa xóa nợ và mục tiêu sử dụng quỹ.
Hai bên đổ lỗi qua lại, còn số tiền 2,5 tỷ bảng vẫn nằm yên trong ngân hàng – trở thành “khoản quyên góp bị đóng băng lớn nhất lịch sử bóng đá thế giới”.
Thương vụ Chelsea từng được xem là “đỉnh cao nhân đạo” của Abramovich – một cái kết đẹp cho triều đại 19 năm của ông ở London. Nhưng thực tế, nó lại phản chiếu sự đan xen phức tạp giữa quyền lực, pháp luật và danh tiếng trong thế giới bóng đá hiện đại.
2,5 tỷ bảng – con số khổng lồ đáng lẽ có thể cứu trợ hàng trăm nghìn người – giờ đây là biểu tượng cho sự bế tắc toàn cầu, nơi một trận chiến địa chính trị đã vượt xa sân cỏ.
Trong khi Chelsea tiếp tục một hành trình mới dưới chủ sở hữu người Mỹ, cái bóng của Abramovich vẫn lơ lửng phía sau, nhắc nhở rằng bóng đá đôi khi không chỉ là trò chơi – mà là mặt trận mềm của quyền lực và tiền bạc, nơi một thương vụ cũng có thể trở thành một cuộc chiến thật sự.
Nguồn tin: Bongdalu
