Kỳ chuyển nhượng hè vừa qua chứng kiến các CLB Premier League chi ra khoản kỷ lục 3,11 tỷ bảng (4,19 tỷ USD) để tăng cường lực lượng, nhưng Championship lại đìu hiu.
Chỉ có 14 cầu thủ chuyển từ Championship lên Premier League, giảm so với 20 người mùa hè trước và 27 người mùa hè 2022. Trong số 14 cái tên này, có tới 3 thủ môn dự bị và 4 thương vụ là dạng chuyển nhượng tự do.
Vì sao quay lưng với Championship?
Truyền thống lâu nay, Championship thường cung cấp nhiều cầu thủ cho Premier League hơn bất kỳ giải đấu nào khác tại châu Âu, và được xem như “mảnh đất ươm mầm” cho các ngôi sao tương lai. Trong 5 năm gần đây, Ollie Watkins, Morgan Rogers, Djed Spence, Adam Wharton, Eberechi Eze đều trưởng thành từ giải hạng Nhất rồi vươn tầm Premier League và thậm chí khoác áo tuyển Anh. Xa hơn nữa có thể kể tới Ezri Konsa, Jarrod Bowen, Kieran Trippier, John Stones.
Thế nhưng, mùa hè 2024 cho thấy một sự dịch chuyển rõ rệt. Bundesliga (Đức) có 20 cầu thủ sang Premier League, Ligue 1 (Pháp) có 18 và Serie A (Ý) có 15. Tổng cộng, chỉ 186,5 triệu bảng trong số 3,11 tỷ bảng chi tiêu rót vào Championship.
Hơn 75% trong số đó lại gói gọn ở 4 thương vụ lớn, hầu hết rơi vào tay Southampton, Leicester City và Ipswich Town – ba CLB vừa xuống hạng Premier League mùa trước. Ngoài ra, chỉ Millwall và Birmingham nhận được phí chuyển nhượng từ Premier League. Điều này cho thấy “kim tự tháp bóng đá Anh” không còn phát huy sức mạnh như trước.
Các CLB Premier League ngày càng lo ngại về khả năng thích nghi của cầu thủ Championship. Bốn thương vụ lớn nhất đều là những cầu thủ đã chơi trên 30 trận ở Premier League mùa trước, phần nào giải tỏa nỗi băn khoăn “liệu họ có bước lên được đẳng cấp mới?”.
Khoảng cách chất lượng giữa hai hạng đấu được cho là đang nới rộng, đặc biệt khi cả ba tân binh Premier League trong hai mùa gần nhất đều lập tức rớt hạng. Một nhân vật có kinh nghiệm làm tuyển trạch ở nhiều CLB Premier League thừa nhận: trước đây luôn có 8–10 cầu thủ Championship đủ sức chơi ở hạng đấu cao nhất, “nhưng giờ thì không còn con số ấy nữa”.
Khoảng cách thật sự chênh lệch
Tuy nhiên, nhiều CĐV Championship không đồng tình. Họ vẫn tin rằng các cái tên như Jack Rudoni (Coventry), Jonathan Varane (QPR), Abdul Fatawu (Leicester), Hayden Hackney (Middlesbrough), Isaac Price (West Brom), Viktor Johansson (Stoke), Ethan Galbraith (Swansea) hay Josh Sargent (Norwich) hoàn toàn có thể góp mặt ở Premier League. Nhưng để lọt “danh sách ngắn” của các CLB thì lại khác.
Craig Bellamy, HLV trưởng xứ Wales và cựu trợ lý Burnley, từng ví Premier League hiện nay toàn là “cyborgs” – những cầu thủ vừa mạnh mẽ, tốc độ khủng khiếp, vừa kỹ thuật thượng thừa. Ông cho rằng các đội Championship khi thăng hạng đều bị “nuốt chửng” bởi sự chênh lệch này.
Xu hướng Premier League chú trọng yếu tố thể chất có thể khiến một số cầu thủ tài hoa bị bỏ qua. Adam Wharton là ví dụ: tài năng chuyền bóng của anh đã được kiểm chứng ở Blackburn, nhưng vẫn bị nghi ngờ vì thể lực trước khi Crystal Palace chấp nhận trả 22 triệu bảng để đưa anh về – và giờ Wharton đã tỏa sáng ở Selhurst Park.
Trong bối cảnh Luật công bằng tài chính và quy định PSR (profit & sustainability rules) siết chặt, Premier League ngày càng ưu tiên cầu thủ trẻ có tiềm năng tăng giá. Fernandes (21 tuổi), Hutchinson (21), Dibling (19), Delap (22), Archie Gray (18) hay Wilson Odobert (19) là những thương vụ điển hình.
Ngược lại, một cầu thủ 23 tuổi trở lên ở Championship thường bị nghi ngờ: “Nếu giỏi thì sao giờ này vẫn ở giải hạng Nhất?”. Josh Sargent – tiền đạo 25 tuổi của Norwich, ghi gần 50 bàn/104 trận ở Championship – là ví dụ. Dù anh là vua phá lưới hiện tại, không CLB Premier League nào ngó ngàng, và bản thân anh bị dán nhãn “tiền đạo giỏi hạng Nhất nhưng chưa đủ tầm Ngoại hạng Anh”.
Trong khi đó, những thương vụ sang châu Âu lại ngày càng phổ biến: Borja Sainz (Norwich sang Porto, 14,25 triệu bảng), Vinicius Souza (Sheffield Utd sang Wolfsburg, 13 triệu) hay Rav van den Berg (Middlesbrough sang Koln, 11,2 triệu). Trường hợp Viktor Gyokeres cũng rất đáng chú ý: từng ghi bàn liên tục cho Coventry ở Championship nhưng bị Premier League bỏ qua, để rồi bùng nổ ở Sporting Lisbon và được Arsenal chi 64 triệu bảng rước về.
Chi phí, định kiến và chiến lược chuyển nhượng
Một tuyển trạch viên Premier League tiết lộ: “Mùa hè vừa rồi, hầu như mọi mức giá cầu thủ trẻ, kể cả Championship, đều bắt đầu từ con số 30 triệu bảng”. Omari Hutchinson sang Nottingham Forest với giá 37,5 triệu bảng là minh chứng. Nhiều CLB cho rằng đó là con số “quá tay” nếu so với các lựa chọn giàu giá trị tại Ligue 1, Serie A hay La Liga.
Crystal Palace chi 26 triệu bảng mua Yeremy Pino từ Villarreal – một tuyển thủ Tây Ban Nha 22 tuổi với hơn 130 trận La Liga – con số ấy rõ ràng mang lại cảm giác “xứng đáng” hơn. Tất nhiên, Palace vẫn thành công với các vụ mua từ Championship (Eze, Olise, Wharton). Nhưng không phải ai cũng may mắn: Romain Esse (Millwall) đang chật vật tìm chỗ đứng.
Trong 5 năm qua, West Ham là CLB “mua sắm” nhiều nhất ở Championship, chi khoảng 160 triệu bảng, chủ yếu vào những cầu thủ vừa xuống hạng – như Fernandes, Mads Hermansen, Kyle Walker-Peters mùa hè này. Everton, Newcastle, Tottenham cũng đã chi trên 100 triệu bảng cho giải hạng Nhất.
Tuy nhiên, những “ông lớn” như Manchester United hay Liverpool gần như tránh xa. “Quỷ đỏ” lần cuối trả phí cho cầu thủ Championship là Dan James (15 triệu bảng, 2019). Liverpool từng mua Ben Davies từ Preston năm 2021, nhưng anh không đá nổi một trận chính thức rồi sớm rời đi.
Sự chênh lệch ngày càng lớn giữa Premier League và Championship, cùng áp lực tài chính và xu hướng đầu tư vào cầu thủ trẻ, khiến việc mua sắm từ giải hạng Nhất không còn hấp dẫn như trước. Championship giờ đây lại trở thành “chợ bán” cho các CLB châu Âu nhiều hơn là cho chính Premier League.
Câu hỏi còn lại: Liệu bóng đá Anh có đang tự làm yếu đi “kim tự tháp” vốn là niềm tự hào lâu nay, khi các tài năng nội địa dần bị bỏ quên ngay trước mắt?
Nguồn: Bongdalu
