Khi Gareth Southgate trở về nhà sau thất bại cay đắng ở trận chung kết EURO, ông không nói một lời. Cả thế giới bóng đá đổ ánh nhìn vào ông – người đã đưa tuyển Anh đến gần chiếc cúp hơn bao giờ hết – nhưng trong căn nhà yên ắng, thứ đầu tiên ông thấy lại là… vết nôn của chú chó cockapoo nhỏ bé.
Ông lặng lẽ dọn dẹp, vuốt ve con vật cưng rồi ngồi xuống. Một khoảnh khắc giản dị, nhưng chứa đựng toàn bộ bản chất của Southgate: điềm tĩnh, kiên nhẫn và luôn chọn cách đứng dậy, thay vì than thở.
Mười lăm tháng sau ngày ấy, người ta gặp lại Southgate với vẻ thư thái hơn – vẫn nụ cười hiền, giọng nói nhẹ nhàng, nhưng trong ánh mắt, sự cứng cỏi vẫn còn nguyên. Ông không chỉ trở lại để quảng bá cho cuốn tự truyện Dear England; ông muốn nói về điều lớn hơn – niềm tin, trách nhiệm và cách bóng đá có thể chữa lành một đất nước.
Từ cú sút hỏng đến triết lý của người dẫn đường
Southgate từng là “tội đồ” của EURO 1996 với cú sút luân lưu hỏng trước Đức. Hai thập kỷ sau, ông là người dẫn dắt thế hệ mới của Anh đến bán kết World Cup 2018 và chung kết EURO 2020. Giữa hai khoảnh khắc đó là vô vàn thất bại, là quãng thời gian khốn khó khi bị sa thải ở Middlesbrough – quyết định mà ông gọi là “vừa tồi tệ, vừa đáng giá nhất trong đời”.
Từ ông nội – một cựu lính Thủy quân Hoàng gia – Southgate học được tính kỷ luật và lòng khiêm nhường. Từ cú ngã ở Middlesbrough, ông học được sức mạnh của việc đối thoại, của sự trung thực trong thất bại. Và từ cú sút hỏng định mệnh năm 1996, ông hiểu ra rằng kiên cường và niềm tin vào quy trình chính là thứ giúp con người trụ vững giữa áp lực.
Tại World Cup 2018, chiếc áo gile mà Southgate khoác lên chỉ để che mồ hôi trong cái nóng nước Nga lại trở thành biểu tượng. Nó gợi về hình ảnh một HLV giản dị, không hoa mỹ, luôn bình tĩnh giữa sóng gió. Người hâm mộ Anh thấy ở ông không chỉ là một nhà cầm quân, mà là hình mẫu của sự điềm đạm, tử tế và chuẩn mực – điều mà bóng đá Anh từng đánh mất.
Southgate biến những bài học đời thường thành triết lý sống: học hỏi, thích nghi, và không ngừng tiến về phía trước. Ông từng nói: “Bạn không thể kiểm soát kết quả, nhưng bạn có thể kiểm soát cách mình đối mặt với nó.” Và đó chính là cách ông dẫn dắt một thế hệ cầu thủ trẻ như Saka, Bellingham hay Foden – bằng niềm tin và sự kiên nhẫn.
Trước EURO 2021, Southgate viết bức thư “Dear England” – một lời tâm sự hơn là tuyên ngôn. Ông nhắn gửi người hâm mộ rằng tuyển Anh không chỉ đại diện cho bóng đá, mà còn cho những giá trị người Anh cần giữ gìn: đoàn kết, bao dung, tôn trọng và niềm tự hào chung. Trong bối cảnh nước Anh bị chia rẽ bởi Brexit và những xung đột xã hội, bức thư của ông giống như một liệu pháp tinh thần.
Với Southgate, bóng đá là ngôn ngữ chung của quốc gia. Đội tuyển Anh không chỉ cần chiến thắng, mà còn cần trở thành hình ảnh phản chiếu của một nước Anh tử tế hơn. Chính tư tưởng đó giúp ông vượt ra khỏi giới hạn của một HLV – ông trở thành một biểu tượng văn hóa, người dám nói về lòng nhân ái và trách nhiệm công dân bằng ngôn ngữ của thể thao.
Khi biểu tượng bị thử thách
Nhưng không có biểu tượng nào tồn tại mãi. Sau thất bại tại EURO 2024 ở Đức, làn sóng chỉ trích Southgate dâng cao. “Bị ném bia vào người ở Cologne có lẽ là dấu hiệu cho thấy đã đến lúc tôi nên rời đi,” ông nói nửa đùa nửa thật trong buổi gặp gỡ ở York. Khán phòng bật cười, nhưng ai cũng hiểu, đó là nụ cười khép lại một chương dài.
Southgate đã trải qua những vinh quang và cay đắng. Ông không tránh né áp lực, cũng không đổ lỗi. Chính sự kiên định, lòng tự trọng và cách ông đối diện với mọi nỗi đau đã khiến người Anh nể phục. Họ có thể không luôn đồng ý với chiến thuật của ông, nhưng họ tôn trọng nhân cách và ý nghĩa mà ông mang lại cho đội tuyển.
Ở tuổi 54, Southgate không còn nói nhiều về bóng đá. Khi được hỏi liệu ông có muốn dẫn dắt Manchester United hay không, ông chỉ mỉm cười rồi chuyển chủ đề. Ông nói về giới trẻ Anh, về những khó khăn mà họ đang đối mặt, và về trách nhiệm của người lớn trong việc dẫn dắt họ. “Đó là nơi tiếng nói của tôi có thể tạo ra khác biệt,” ông nói.
Cả khán phòng lặng đi trước khi bùng nổ trong tràng pháo tay. Bởi người ta nhận ra rằng, Southgate đã trở thành thứ còn hơn cả một HLV – một người thầy thực thụ, không chỉ của bóng đá, mà của lòng kiên nhẫn và niềm tin.
Có thể chương tiếp theo của ông sẽ nằm ngoài sân cỏ. Nhưng với nước Anh, di sản mà Gareth Southgate để lại không chỉ là thành tích, mà là một tấm gương về cách làm người – khi thất bại không khiến bạn gục ngã, mà khiến bạn trở nên tử tế hơn.
Nguồn tin: Bongdalu
