Sân San Siro – hay còn có tên chính thức là Stadio Giuseppe Meazza – không chỉ là biểu tượng của bóng đá Milan mà còn là một phần lịch sử sống động của cả Italy.
Với gần một thế kỷ tồn tại, San Siro đã chứng kiến những thăng trầm, vinh quang và đổi thay của bóng đá Ý nói chung và hai đội bóng lừng danh AC Milan cùng Inter Milan nói riêng.
Khởi đầu huy hoàng
Câu chuyện của San Siro bắt đầu năm 1925, khi Piero Pirelli, Chủ tịch AC Milan thời đó, nảy ra ý tưởng xây dựng một sân vận động riêng cho đội bóng, nằm ở khu San Siro – vùng ngoại ô yên bình phía tây thành phố Milan. Công trình được khởi công tháng 12/1925 và hoàn tất chỉ sau 13 tháng, mở cửa ngày 19/9/1926 bằng trận derby đầu tiên giữa Milan và Inter, với chiến thắng 6–3 nghiêng về Inter.
Ban đầu, San Siro chỉ có 4 khán đài với sức chứa khoảng 35.000 chỗ ngồi, hoàn toàn thuộc quyền sở hữu của AC Milan. Thiết kế ban đầu chịu ảnh hưởng của các sân bóng Anh, mang phong cách mở, gần gũi với khán giả.
Tuy nhiên, sau Thế chiến II, khi bóng đá Ý bước vào giai đoạn phục hồi, sân San Siro nhanh chóng trở thành biểu tượng quốc gia. Năm 1947, để đáp ứng nhu cầu thi đấu của cả hai đội bóng lớn cùng thành phố, AC Milan chấp thuận cho Inter Milan cùng sử dụng sân. Từ đó, San Siro trở thành “ngôi nhà chung” – một trong những điều đặc biệt nhất của bóng đá thế giới.
Trong những thập niên 1950–1980, San Siro chứng kiến thời kỳ rực rỡ của cả AC Milan và Inter. Sức chứa sân được mở rộng lên hơn 60.000 chỗ năm 1955, và đến thập niên 1980, San Siro trở thành một trong những sân vận động hiện đại nhất châu Âu. Sự kiện quan trọng nhất diễn ra vào năm 1990, khi Italy đăng cai World Cup 1990.
Để chuẩn bị cho giải đấu, sân được cải tạo toàn diện: xây thêm tầng khán đài thứ ba, lắp mái che bằng thép uốn cong nổi tiếng và hệ thống đèn chiếu sáng hiện đại. Sau khi nâng cấp, sân đạt sức chứa gần 85.000 chỗ, trở thành một “đấu trường khổng lồ” và là niềm tự hào của người Milan. Trận khai mạc World Cup 1990 giữa Argentina và Cameroon diễn ra tại đây, đánh dấu đỉnh cao của San Siro trong vai trò một “thánh địa bóng đá thế giới”.
Đỉnh cao và suy thoái
Từ đầu thập niên 1990 đến cuối 2000, San Siro gắn liền với thời kỳ hoàng kim của hai gã khổng lồ thành Milan. Cả Milan lẫn Inter đều giành nhiều danh hiệu Serie A và châu Âu. Đây là nơi ghi dấu các huyền thoại như Paolo Maldini, Franco Baresi, Ronaldo béo, Javier Zanetti, Giuseppe Bergomi… tỏa sáng. San Siro đã chứng kiến hành trình AC Milan vô địch Champions League 1994, 2003 và 2007 và hành trình Inter Milan lên đỉnh châu Âu năm 2010 với cú ăn ba lịch sử dưới thời José Mourinho.
Với khán đài đồ sộ, không khí cuồng nhiệt, cùng hai màu đỏ – xanh đan xen, San Siro trở thành một “thánh đường bóng đá” thực thụ – nơi người hâm mộ đến không chỉ để xem bóng đá, mà để sống trong cảm xúc mãnh liệt của niềm tin, sự đối nghịch và niềm tự hào thành phố Milan. Đây cũng là sân diễn ra hai trận chung kết Champions League đáng nhớ: năm 2001 (Bayern Munich – Valencia) và 2016 (Real Madrid – Atlético Madrid).
Bước sang thập niên 2010, San Siro bắt đầu già nua và lạc hậu so với các sân hiện đại ở châu Âu. Dù được bảo trì thường xuyên, nhưng hệ thống hạ tầng, khu vực VIP, phòng chức năng, và công nghệ đều không còn đáp ứng yêu cầu của UEFA. San Siro cũng ít được truyền thông nhắc hơn khi Serie A sa sút và cả AC Milan lẫn Inter Milan đều không còn như xưa.
Cả AC Milan và Inter Milan đều mong muốn xây sân riêng để gia tăng doanh thu thương mại. Từ năm 2019, hai CLB bắt đầu trình kế hoạch xây một sân mới hiện đại 60.000 chỗ – dự kiến mang tên The Cathedral – và phá bỏ San Siro sau khi hoàn tất.
Tuy nhiên, chính quyền Milan và người dân lại phản đối mạnh mẽ, xem San Siro là di sản văn hóa và lịch sử của thành phố. Các tổ chức bảo tồn, trong đó có Bộ Văn hóa Ý, đã yêu cầu bảo vệ San Siro như một di tích quốc gia, khiến dự án sân mới nhiều lần bị đình trệ.
Dù vậy, vào năm 2025, cả Milan và Inter vẫn tiếp tục xúc tiến các kế hoạch tách sân – AC Milan dự kiến xây sân riêng tại San Donato, còn Inter hướng tới Rozzano, vùng ngoại ô phía nam thành phố. Nếu điều này trở thành hiện thực, San Siro có thể bị bỏ trống hoặc chuyển đổi công năng trong vài năm tới.
Biểu tượng khó thay thế
Bất kể tương lai ra sao, San Siro vẫn mãi là biểu tượng không thể thay thế của bóng đá Italy. Hơn 90 năm qua, nơi đây đã chứng kiến hàng trăm trận derby della Madonnina rực lửa, những đêm Champions League huyền thoại, và hàng triệu giọt nước mắt hạnh phúc lẫn cay đắng của người Milan.
Với người hâm mộ, San Siro không chỉ là một sân bóng – nó là linh hồn của Milan, là chứng nhân của thời gian, là thánh địa nơi bóng đá trở thành tôn giáo. Như nhà báo Gianni Brera từng viết: “Khi bạn bước vào San Siro, bạn không chỉ xem bóng đá – bạn đang bước vào trái tim của Italy”.
Nếu một ngày San Siro thực sự khép lại, nó sẽ không chết đi – mà sẽ sống mãi trong ký ức của những ai từng nghe tiếng hò reo vang dội dưới mái vòm thép ấy, nơi mà hai nửa đỏ và xanh của Milan từng cùng nhau viết nên lịch sử.
Nguồn: Bongdalu
