Từ đội xếp thứ 3 là Chelsea đến đội xếp thứ 10 là Crystal Palace chỉ cách nhau 3 điểm. Bảng xếp hạng Premier League đang vô cùng sít sao và khó lường.
Giả vờ không biết hoặc không quan tâm tới bảng xếp hạng luôn là “món đặc sản” trong các buổi họp báo sau trận đấu. “Công việc của chúng tôi không phải là nhìn vào bảng xếp hạng”, HLV Pep Guardiola của Manchester City nói sau trận thua 0-1 trên sân Aston Villa tháng trước. Thay vào đó, Guardiola, những đồng nghiệp của ông và cả các cầu thủ đều khẳng định họ chỉ tập trung vào trận đấu kế tiếp. Dĩ nhiên, đó chỉ là lời nói xã giao. Nhưng mùa giải này thực sự có lý do để bớt chú ý tới vị trí trên bảng xếp hạng Premier League.
Từ Chelsea đến Crystal Palace chỉ là một trận thắng
Sau khi mỗi đội đã chơi 11 trong tổng số 38 trận, vẫn có chút khoảng cách ở hai đầu bảng: Arsenal tạo ra lợi thế bốn điểm trên đỉnh, trong khi Wolverhampton Wanderers bị bỏ cách 7 điểm ở đáy bảng — khoảng cách lớn nhất ở giai đoạn này của một mùa Premier League. Nhưng nếu bỏ phần đầu và cuối đi, phần thân bảng trở nên phình to, đặc biệt là nửa trên: chỉ một chiến thắng là đủ để đội đứng thứ 10 Crystal Palace vượt qua đội đang đứng thứ ba là Chelsea.
Kể từ khi Premier League rút còn 20 đội ở mùa 1995-96, khoảng cách nhỏ như vậy chỉ xuất hiện ba lần: 2002-03, 2005-06 và mùa trước. Thông thường, khoảng cách trung bình vào khoảng 7 điểm, đỉnh điểm lên tới 12 ở mùa 2011-12. Một phần nguyên nhân của sự chen chúc này là vì số trận vẫn còn quá ít.
Sau khởi đầu mạnh mẽ của Tottenham mùa trước, HLV Ange Postecoglou khi ấy từng nói: “Không có lý do gì để nhìn bảng xếp hạng lúc này, vì điều quan trọng là vị trí của bạn vào cuối mùa”. Những lời đó hóa ra lại mang điềm báo khi Spurs sa sút thảm hại, kết thúc mùa ở vị trí thứ 17, còn Postecoglou bị sa thải dù vừa vô địch Europa League.
Ở nửa trên Premier League, nhóm đua châu Âu thường tách khỏi nhóm giữa bảng khoảng vòng 16, khi chênh lệch điểm giữa vị trí thứ ba và thứ 10 bắt đầu chạm hai con số. Nhưng bước ngoặt quen thuộc ấy đã không xảy ra trong mùa 2024-25, và khi mùa giải chỉ còn 11 trận, Nottingham Forest đứng thứ ba chỉ hơn Aston Villa đứng thứ 10 vỏn vẹn sáu điểm, tạo nên cuộc đua suất châu Âu căng như dây đàn.
Sự thiếu tách bạch này được lý giải bởi việc giải đấu đang sở hữu một “tầng lớp trung lưu” mạnh hơn, với những đội bóng giàu tiềm năng như Forest, Bournemouth hay Brighton & Hove Albion phá vỡ trật tự cũ. Khi mùa giải này bắt đầu với nhịp độ chen chúc tương tự, việc chủ đề ấy tái xuất không có gì bất ngờ. Thomas Frank đã gọi đây là “mùa giải cạnh tranh nhất” trong năm mùa ông dẫn dắt ở Premier League; đội Tottenham của ông đang đứng thứ năm, chỉ hơn Bournemouth — đội đứng thứ chín — nhờ hiệu số bàn thắng bại.
Bảng thống kê biết nói
Bảng thống kê trên cho thấy số điểm của từng đội so với mức trung bình lịch sử của vị trí đó sau 11 trận. Một lần nữa, sự chèn ép đến từ nửa dưới. Cả sáu đội dẫn đầu đều có số điểm thấp hơn mức thường thấy ở thời điểm này, trong khi 12 trong 14 đội còn lại lại cao hơn mức trung bình.
Mười một trận là giai đoạn chứa đựng nhiều biến động. Nếu lấy bất kỳ chuỗi 11 trận nào của Premier League để phân tích, thậm chí có giai đoạn từ 24/10 đến 28/12/2009, Birmingham City đã thắng bảy trận và hòa bốn — đủ để họ đứng đầu bảng xếp hạng giả định (dù cuối mùa họ chỉ đứng thứ chín).
Tuy nhiên, nhìn tổng thể, vị trí ở giai đoạn này có tính dự báo rất cao, như phân tích của Mark Carey (The Athletic) từng chỉ ra: bảng xếp hạng sau 11 trận có độ tương quan khoảng 90% với vị trí cuối mùa. Nhưng nếu mức độ cạnh tranh toàn giải cứ duy trì như hiện tại, sự tương quan đó sẽ giảm dần.
Vị trí trên bảng xếp hạng định hình câu chuyện của từng đội, nhưng với những CLB đang mắc kẹt trong “nút giao thông giữa bảng”, ranh giới giữa cuộc đua Champions League và vùng mờ nhạt giữa bảng ngày càng lẫn lộn. Ở thời điểm hiện tại của mùa giải gồm 38 trận, chỉ một kết quả có thể xoay chuyển mọi thứ — vận mệnh có thể phụ thuộc vào một cú sút đổi hướng hiểm hóc, một siêu phẩm chỉ đến một lần trong năm, hoặc một quyết định sai của trọng tài.
Bức tranh sai lệch mà bảng xếp hạng mang lại trùng hợp với sự thay đổi trong cách các HLV phát biểu, ngày càng tập trung nhiều hơn vào quy trình thay vì kết quả. Ruben Amorim của Manchester United đã nhắc tới điều này trong cuộc phỏng vấn sau trận hòa 2-2 với Tottenham — trận đấu cuối cùng trước kỳ nghỉ quốc tế, kéo dài chuỗi bất bại của họ lên năm trận.
Thà tin bảng xG còn hơn
Amorim nói.: “Chúng tôi có rất nhiều vấn đề, chúng tôi chỉ mới bắt đầu. Đôi khi kết quả khiến người ta nghĩ rằng chúng tôi đang tiến bộ, nhưng chúng tôi còn rất nhiều việc phải làm”. Mùa trước, ông thậm chí còn nói thẳng hơn: “Tôi không nhìn bảng xếp hạng. Tôi nhìn vào cách đội bóng vận hành, những điểm cần cải thiện”.
Đó cũng chính là logic đứng sau sự phát triển của chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) và phân tích bóng đá hiện đại: tách biệt kết quả khỏi quy trình. Dù xG cũng dễ biến động trong giai đoạn đầu mùa, nó vẫn cho tín hiệu rõ ràng hơn về khả năng tạo và ngăn chặn các cơ hội. Những con số đầu mùa này cho thấy Spurs có thể lại chuẩn bị tụt dốc: họ đang đứng thứ ba từ dưới lên về chênh lệch xG, với hàng công đặc biệt thiếu sắc bén, nhất là trên sân nhà.
Ngay cả khi kết hợp bảng xếp hạng hiện tại với dữ liệu nền tảng, cái nhìn của chúng ta về Premier League vẫn chỉ là một hình bóng mờ ảo. Có lẽ cách tốt nhất là để những kịch tính và bất ngờ trong những tuần và tháng sắp tới tự định hình tất cả rõ ràng hơn.
=>Xem thêm:
Nguồn: Bongdalu
