Suốt gần một thập kỷ, “Die Mannschaft” không chỉ là tên gọi của đội tuyển Đức – nó là một thương hiệu, một niềm tự hào, và với nhiều người, là biểu tượng cho thứ bóng đá kỷ luật, lạnh lùng và hiệu quả bậc nhất thế giới.
Nhưng đến năm 2022, Liên đoàn bóng đá Đức (DFB) quyết định xóa bỏ tên gọi này, khép lại một chương đặc biệt trong lịch sử “Cỗ xe tăng”. Một quyết định gây tranh cãi – không chỉ về danh xưng, mà còn về cách người Đức nhìn lại chính bản sắc bóng đá của mình.
“Die Mannschaft” – thương hiệu được sinh ra từ hào quang
Sau chức vô địch World Cup 2014 tại Brazil, đội tuyển Đức khi ấy ở đỉnh cao danh vọng. Họ không chỉ vô địch thế giới, mà còn chinh phục trái tim người hâm mộ bằng thứ bóng đá tổng lực, hiện đại, và chuẩn mực. Giữa lúc hào quang rực rỡ ấy, DFB chính thức đặt tên cho đội tuyển là “Die Mannschaft”, tạm dịch là “Đội bóng” – nghe có vẻ giản dị, nhưng đầy tự tin.
Cái tên nhanh chóng được in trên xe bus, trên áo đấu, trong các chiến dịch quảng bá quốc tế. Ở châu Âu, người Pháp gọi họ là La Mannschaft, người Hà Lan gọi là De Mannschaft, và với thế giới, “Die Mannschaft” trở thành biểu tượng nhận diện toàn cầu – tương tự như “Seleção” của Brazil, “La Roja” của Tây Ban Nha hay “Les Bleus” của Pháp.
Thế nhưng, nghịch lý nằm ở chỗ biệt danh này không do người Đức đặt ra. Nó bắt nguồn từ cách gọi của truyền thông nước ngoài trong kỳ World Cup 2010. Khi ấy, báo chí Pháp và Hà Lan thường dùng “Die Mannschaft” để miêu tả đội tuyển Đức – một cách gọi vừa ngắn gọn, vừa sang trọng. DFB sau đó “chính thức hóa” thuật ngữ này vào năm 2015, biến nó thành phần trung tâm của chiến lược truyền thông toàn cầu.
Oliver Bierhoff – Giám đốc kỹ thuật của DFB khi đó – là người cổ súy mạnh mẽ cho thương hiệu này. “Chúng tôi cần một cái tên để thế giới dễ nhớ, dễ phát âm và gắn liền với hình ảnh kỷ luật, hiệu quả của người Đức,” Bierhoff từng chia sẻ.
Và quả thật, trong vài năm đầu, “Die Mannschaft” phát huy tác dụng. Nó trở thành thương hiệu quốc gia, là công cụ để xuất khẩu văn hóa bóng đá Đức ra thế giới. Một bộ phim tài liệu mang tên “Die Mannschaft” ra đời sau World Cup 2014, ghi lại hành trình lên ngôi đầy tự hào – và người Đức tin rằng họ đã tạo ra một di sản.
Nhưng hào quang không kéo dài mãi. Chỉ 4 năm sau, tại World Cup 2018, Đức bị loại ngay từ vòng bảng – lần đầu tiên kể từ năm 1938. Những thất bại nối tiếp tại Euro 2020 khiến niềm tin sụp đổ. Và khi niềm kiêu hãnh bị tổn thương, cái tên từng tượng trưng cho tự hào lại trở thành biểu tượng của sự xa cách.
Các cuộc thăm dò trong nước cho thấy, phần đông người hâm mộ Đức không còn muốn nghe đến “Die Mannschaft”. Nhiều người cho rằng nó “kêu quá”, “ngạo mạn” và không phản ánh tinh thần khiêm nhường vốn có của bóng đá Đức.
Giám đốc điều hành Borussia Dortmund, Hans-Joachim Watzke, thẳng thắn: “Chúng ta đã quá kiêu ngạo. Chúng ta biến đội tuyển quốc gia thành một thương hiệu quảng cáo thay vì một biểu tượng thể thao. ‘Die Mannschaft’ khiến chúng ta quên mất điều cốt lõi – đó là bóng đá cho người dân, không phải cho hình ảnh.”
Trong khi đó, Chủ tịch DFB Bernd Neuendorf khẳng định việc loại bỏ tên gọi này là cần thiết: “Ở nước ngoài, ‘Die Mannschaft’ được yêu thích. Nhưng với người hâm mộ trong nước, nó lại trở thành chủ đề gây chia rẽ. Đã đến lúc trả lại cho đội tuyển cái tên đơn giản nhất – ‘Đức’.”
Sự thật là, người Đức vốn không quen với việc “thương hiệu hóa” đội tuyển của mình. Từ trước đến nay, họ chỉ gọi bằng những cái tên thuần túy như “die Nationalmannschaft” (đội tuyển quốc gia) hay “die Deutschland-Elf” (11 cầu thủ Đức) – những cách gọi gần gũi, thân thuộc. “Die Mannschaft” vì thế, trong mắt nhiều người, là một lớp vỏ xa lạ, thậm chí hơi… khoe mẽ.
Một bài học từ sự tự tin thái quá
Khi DFB chọn “Die Mannschaft”, họ muốn tạo ra một biểu tượng toàn cầu. Nhưng thứ họ nhận lại là một biểu tượng rỗng – một cái tên được yêu thích ở ngoài nước, nhưng lại bị chính quê hương khước từ. Nó là minh chứng cho sự đứt gãy giữa bóng đá đỉnh cao và người hâm mộ, giữa hình ảnh truyền thông và cảm xúc thật của người dân.
Nhà báo thể thao người Đức Ralf Husmann từng viết: “Die Mannschaft nghe giống một thương hiệu hơn là một đội bóng. Nó thiếu linh hồn, thiếu hơi thở của những người mặc áo trắng ra sân vì quốc gia.”
Thật mỉa mai, khi DFB cố gắng khiến cả thế giới nhớ tên họ, thì chính người Đức lại thấy mình bị loại khỏi câu chuyện đó. Họ không còn thấy hình ảnh của Lahm, Schweinsteiger hay Klose trong “Die Mannschaft” – mà chỉ thấy những chiến dịch quảng cáo bóng bẩy, những thất bại nhức nhối và khoảng cách ngày càng xa giữa đội tuyển và người dân.
Bỏ biệt danh không phải là phủ nhận quá khứ. Nó là cách để bóng đá Đức tự soi lại mình. Trong một thời đại mà mọi thứ đều có thể được thương hiệu hóa, người Đức đang chọn quay về giá trị gốc – sự giản dị, kỷ luật và tinh thần tập thể.
“Chúng ta không cần một cái tên để chứng minh đẳng cấp,” HLV Julian Nagelsmann phát biểu khi được hỏi về quyết định này. “Điều quan trọng là đội tuyển ra sân và khiến người Đức tự hào. Nếu làm được điều đó, dù có tên hay không, người ta vẫn sẽ gọi chúng ta là ‘đội bóng của nước Đức’.”
Thực tế, những tín hiệu hồi sinh đang xuất hiện. Lứa cầu thủ trẻ như Florian Wirtz, Jamal Musiala, Kai Havertz đang thổi luồng sinh khí mới. Họ đại diện cho một thế hệ không cần hào nhoáng, chỉ cần niềm tin và sự gắn kết.
Và có lẽ, việc từ bỏ “Die Mannschaft” cũng là một hành động can đảm – dám buông bỏ sự hào nhoáng để tìm lại linh hồn thật sự. Giống như sau mỗi thất bại, người Đức luôn biết cách đứng lên – trầm lặng, kiên cường và đáng sợ.
Ngày “Die Mannschaft” bị xóa khỏi xe bus của đội tuyển Đức, nhiều người tiếc nuối, nhưng cũng không ít người cảm thấy nhẹ nhõm. Bởi họ hiểu rằng, niềm tự hào không nằm ở danh xưng, mà ở cách đội tuyển chiến đấu và truyền cảm hứng.
“Chúng ta từng là ‘Die Mannschaft’, giờ chúng ta chỉ là Đức – và như thế là đủ,” tờ Bild viết.
Thật vậy, Đức không cần một cái tên để được nhớ đến. Họ là đội bóng từng 4 lần vô địch thế giới, từng xây lại nền bóng đá sau chiến tranh, từng biến kỷ luật thành nghệ thuật. Và dù hôm nay họ có bỏ đi một thương hiệu, thì tinh thần Đức – thứ khiến cả thế giới phải nể phục – vẫn còn nguyên giá trị.
Vì thế, việc “khai tử” Die Mannschaft không phải là dấu chấm hết. Nó chỉ là dấu phẩy trong hành trình tìm lại bản sắc. Bóng đá Đức, sau khi trút bỏ lớp áo kiêu hãnh, có lẽ sẽ trở lại mạnh mẽ hơn – đúng như cách họ từng làm suốt hơn một thế kỷ qua.
Nguồn tin: Bongdalu
