West Ham và tác động tài chính nếu xuống hạng

West Ham có 2 chiến thắng liên tiếp trước Newcastle và Burnley nhưng vẫn chưa đủ giúp họ thoát khỏi vị trí trong khu vực cầm đèn đỏ.

Thắng nhưng vẫn trong vòng nguy hiểm

Sau 4 thất bại liên tiếp trên sân nhà, ghi vỏn vẹn hai bàn và thủng lưới 12 lần, West Ham đã thắng 2 trận liền và ghi đến 6 bàn. Nhưng niềm vui không làm dịu làn sóng phản đối. Nhóm cổ động viên Hammers United kêu gọi Chủ tịch David Sullivan và Phó chủ tịch Karren Brady từ chức, giương cao băng-rôn yêu cầu bộ đôi lãnh đạo rời đi.

Tình hình của West Ham phức tạp hơn những gì bảng điểm thể hiện. Dù thắng 2 trận liền, họ vẫn nằm trong khu vực xuống hạng và từng thua cả hai tân binh Sunderland và Leeds United. Dù ngang điểm với đội ở khu vực an toàn là Burnley, song triển vọng trụ hạng vẫn mong manh. West Ham thực sự đang ở trong một cuộc chiến sinh tồn.

Không câu lạc bộ nào có thể hưởng lợi về tài chính khi rớt hạng, nhưng mức độ ảnh hưởng thì khác nhau. Nền tảng chi phí hiện có, khả năng bán cầu thủ và mức độ hậu thuẫn của chủ sở hữu là yếu tố quyết định. Từ năm 2015 đến 2024, các đội Championship đã lỗ tổng cộng 3,2 tỷ bảng, chủ yếu nhờ các cổ đông “bơm tiền” để tồn tại. Càng ở lại hạng Nhất lâu, sự phụ thuộc ấy càng lớn.

Nếu West Ham xuống hạng, doanh thu chắc chắn sẽ sụt giảm mạnh. Kể từ khi Premier League ra đời, quy luật này chưa từng thay đổi, đặc biệt sau năm 2016 khi bản quyền truyền hình tăng vọt. Trung bình, doanh thu của các đội rớt hạng giảm 46%, chủ yếu do mất nguồn thu truyền hình.

Mùa trước, đội bét bảng Southampton vẫn nhận 109 triệu bảng, nhưng khi xuống Championship, số tiền về két xuống còn 49 triệu bảng trong năm đầu, 40 triệu ở năm thứ hai và chỉ 17,8 triệu ở năm thứ ba. Trong khi đó, khoản hỗ trợ cơ bản từ EFL chỉ khoảng 5,4 triệu bảng. Nói cách khác, doanh thu truyền hình giảm một nửa ngay lập tức.

Những nguồn thu khác cũng đi xuống. Dù hợp đồng bản quyền mới của Championship từ mùa 2024-25 giúp các đội có thêm tiền và độ phủ sóng, mức tăng đó không đủ bù đắp cho sự sụt giảm ở mảng thương mại. Trong thập niên qua, doanh thu thương mại của các đội rớt hạng giảm trung bình 42%, với mức giảm trung vị 46%. Leeds United từng lập kỷ lục thu thương mại ở Championship mùa 2023-24 nhưng vẫn giảm 10% so với khi chơi ở Premier League.

Xuống hạng là ác mộng tài chính

Với doanh thu thương mại 58 triệu bảng – cao thứ chín giải đấu – West Ham có thể vẫn vượt trội phần còn lại ở hạng Nhất, song vẫn không tránh khỏi tổn thất đáng kể. Nguồn thu vé sân nhà cũng chịu tác động, dù không phải đội nào cũng giảm. Watford, Leeds và Leicester City từng giữ được mức doanh thu tương tự sau khi rớt hạng, còn Burnley thậm chí tăng mạnh. Với Sân vận động London – công trình lớn thứ ba Premier League, chỉ sau Old Trafford và Tottenham Hotspur Stadium – West Ham thường xuyên bán hết vé kể từ khi chuyển đến năm 2016.

Dù khó nói liệu sức hút ấy có còn ở Championship, hợp đồng thuê 99 năm với chi phí chỉ hơn 4 triệu bảng/năm vẫn là một “món hời”. Thực tế, nếu xuống hạng, khoản thuê này còn được giảm một nửa. Tuy nhiên, “chi phí khác” của họ vẫn ở mức 60 triệu bảng – không dễ cắt giảm ngay cả khi thi đấu ở hạng dưới. Khoản chi lớn nhất là lương cầu thủ, tăng lên mức kỷ lục 161 triệu bảng trong mùa 2023-24, cao hơn 18% so với năm trước.

West Ham, như phần lớn các đội Premier League, có điều khoản giảm lương khi xuống hạng, nhưng điều đó chưa chắc đủ bù đắp sụt giảm doanh thu. Câu lạc bộ nhiều khả năng phải trông vào bán cầu thủ để cân bằng ngân sách. Một gánh nặng khác là chi phí khấu hao chuyển nhượng – đạt mức 83,5 triệu bảng, tăng 28% chỉ trong một năm, phản ánh giai đoạn chi tiêu mạnh tay gần đây. Đến tháng 5/2024, West Ham còn nợ ròng 127 triệu bảng phí chuyển nhượng, trong đó khoảng hai phần ba đến hạn ngắn hạn.

Con số này chưa tính khoản chi ròng 160 triệu bảng trong mùa hè vừa qua. Với tình hình đó, việc bán những ngôi sao như Jarrod Bowen – người còn hợp đồng tới năm 2030 – gần như là tất yếu nếu họ rớt hạng, nhằm tạo nguồn thu cho cuộc đua trở lại Premier League.

Về nguồn vốn chủ, West Ham không được bơm thêm kể từ khi Daniel Křetínský mua cổ phần năm 2021. Thương vụ ấy chỉ mang về 123,5 triệu bảng, một nửa dùng để trả nợ cũ. Tính đến tháng 5/2024, không có thêm dòng tiền mới từ các cổ đông. Đến cuối tháng 8/2024, West Ham chỉ còn khoản nợ 5 triệu bảng, nhưng đã ký ba thỏa thuận vay mới, hai với Barclays và một với Rights and Media Funding. Vay nợ kiểu này đắt đỏ hơn so với tăng vốn cổ phần, buộc câu lạc bộ phải quản lý dòng tiền cẩn trọng hơn. Việc họ từng “ứng trước” 69 triệu bảng tiền chuyển nhượng phải thu cũng cho thấy ngân sách đang bị căng.

Các cầu thủ West Ham vẫn nỗ lực trên sân

Xét trên bề nổi, West Ham không phải đội gặp khủng hoảng tài chính: họ có lãi trong hai trên ba mùa gần nhất, lương chỉ chiếm 60% doanh thu – thấp hơn nhiều đội cùng hạng. Nhưng chi tiêu chuyển nhượng khổng lồ – hơn 350 triệu bảng ròng từ tháng 6/2021, dù đã bán Declan Rice với giá 100 triệu bảng – không mang lại kết quả tương xứng. Chi phí tăng, thành tích đi xuống, và khoản lỗ hoạt động hơn 30 triệu bảng hai mùa trước dự kiến còn lớn hơn nếu không có thương vụ Rice.

Nếu xuống hạng, tình hình sẽ xấu hơn. Dù bán cầu thủ có thể tạm thời giúp họ cầm cự, việc không có chủ sở hữu rót thêm vốn khiến West Ham dễ bị tổn thương trước dòng tiền sụt giảm. Sân vận động London vẫn là lợi thế tài chính lớn, nhưng càng ở lại Championship lâu, họ càng khó cắt giảm chi phí đủ nhanh để theo kịp doanh thu giảm dần.

=>Xem thêm:

Nguồn: Bongdalu