Khi Carl Baker rời xa sân cỏ, anh nghĩ mình đã sẵn sàng cho một chương mới của cuộc đời. Nhưng hóa ra chương mới lại là một công việc cũ trên sân cỏ.
Hai mươi năm thi đấu chuyên nghiệp, từng khoác áo Coventry City, MK Dons, Portsmouth, và hơn 600 trận trong sự nghiệp — tất cả những điều đó lẽ ra phải đủ để khiến Carl Baker mãn nguyện. Nhưng rồi, chỉ ít lâu sau ngày treo giày, Baker nhận ra thứ mà nhiều cầu thủ không bao giờ được chuẩn bị: sự trống rỗng.
Bị trầm cảm sau khi treo giày
Baker, nay 42 tuổi, kể: “Tôi từng nghĩ mình là người cuối cùng trên đời có thể bị trầm cảm. Tôi có vợ, có con, có nhà cửa, có một cuộc sống tốt đẹp. Nhưng rồi một ngày, tôi chẳng còn muốn ra khỏi giường nữa.”
Baker mô tả giai đoạn ấy như một vực sâu không đáy. Từ chỗ mỗi ngày đều có lịch trình chặt chẽ — tập luyện, thi đấu, ăn uống đúng giờ, có mục tiêu cụ thể — anh đột nhiên rơi vào khoảng không vô định. “Suốt hơn 20 năm, tôi luôn được bảo phải làm gì, đến đâu, vào lúc nào. Rồi đột ngột, chẳng còn ai nói gì nữa. Và tôi mất phương hướng.”
Ban đầu, anh nghĩ chỉ là chán nản tạm thời. Nhưng rồi cảm giác ấy kéo dài, ngày qua ngày, tuần qua tuần. Anh chẳng còn muốn cạo râu, không buồn tắm, không ra ngoài. “Tôi chỉ tỉnh dậy để đón con ở trường lúc 3 giờ rưỡi. Nhiều hôm, tôi đợi đến 3 giờ mới bắt đầu tắm rửa và ăn mặc tử tế, chỉ để trông mình bình thường trước mặt con.”
Vợ anh, Lynsey, là người đầu tiên nhận ra điều gì đó không ổn. “Cô ấy nói tôi chắc chắn bị trầm cảm,” Baker kể. “Cô ấy hiểu tôi hơn bất kỳ ai khác.” Nhưng Baker, với bản lĩnh của một cầu thủ từng lăn lộn trong môi trường khắc nghiệt, không chịu thừa nhận. “Tôi luôn nghĩ mình mạnh mẽ, sẽ tự vượt qua. Tôi bảo: ‘Tôi ổn, chỉ là giai đoạn thôi’. Nhưng rồi ba tháng trôi qua, sáu tháng, chín tháng… và tôi vẫn chẳng khá hơn.”
Càng ngày, Baker càng thu mình. Anh cắt đứt liên lạc với bạn bè, không nghe điện thoại, ít khi trả lời tin nhắn. “Không có năng lượng, không động lực. Khi không còn gì để thức dậy mỗi sáng — không công việc, không mục tiêu — mọi thứ trở nên cực kỳ khó khăn.” Anh thừa nhận: “Nếu vợ tôi không ở bên, có lẽ tôi đã mất phương hướng hoàn toàn.”
Tình trạng của Baker không phải cá biệt. Trong giới bóng đá, nhiều cầu thủ sau khi giải nghệ cũng trải qua khủng hoảng tương tự. Khi còn thi đấu, họ sống trong nhịp điệu định sẵn: tập luyện, thi đấu, được người khác chăm lo, có đồng đội, có ánh đèn sân cỏ, có tiếng reo hò của hàng vạn khán giả. Nhưng khi tấm màn khép lại, mọi thứ biến mất chỉ sau một đêm.
“Trong phòng thay đồ, bạn có hai chục người bạn thân, cùng cười nói, trêu chọc, rồi cùng nhau ra sân. Cuộc sống đó tuyệt vời. Nhưng khi tất cả bị lấy đi, bạn bỗng cảm thấy mình chẳng còn là ai nữa.”
Baker từng thử tìm việc khác — làm caddie cho golfer Robert Rock, lái xe công nghệ — nhưng chẳng việc gì mang lại cho anh cảm giác có ý nghĩa. “Tôi không có gì để thức dậy buổi sáng. Không có lý do để cạo râu hay cắt tóc. Tôi dần trở thành người chỉ ngồi lì trên ghế sofa.” Anh rơi vào một vòng xoáy tăm tối kéo dài gần một năm — một người từng quen với hào quang, giờ chỉ còn lại sự im lặng và trống trải.
Tìm thấy tiếng reo vui từ việc cầm còi
Rồi một email đến vào mùa hè năm 2024 — và nó đã thay đổi tất cả. Hiệp hội Cầu thủ chuyên nghiệp (PFA) gửi thư mời cựu cầu thủ tham gia một khóa học do Tổ chức Trọng tài Bóng đá Chuyên nghiệp (PGMO) tổ chức. Mục tiêu: đào tạo các cầu thủ giải nghệ trở thành trọng tài chuyên nghiệp.
Đó là một chương trình kéo dài ba năm, có lương, có đào tạo tại chỗ, và quan trọng nhất — có mục tiêu rõ ràng. “Khi đọc email đó, tôi cảm thấy có chút tia sáng,” Baker nói. Anh nộp đơn, vượt qua hơn 100 ứng viên, và trở thành một trong 10 người được chọn.
Kể từ đó, anh bước vào hành trình mới — vẫn là người chạy theo trái bóng, nhưng là người điều khiển trận đấu. Gần 50 trận, từ các giải địa phương đến học viện, Baker đã cầm còi, vừa học vừa làm. “Thật lòng mà nói, tôi yêu công việc này,” anh chia sẻ. “Tôi có những màn đối thoại vui vẻ với cầu thủ. Họ tôn trọng tôi, có lẽ vì họ biết tôi từng ở vị trí của họ. Phản hồi từ HLV, cầu thủ, khán giả đều rất tích cực.”
Baker hiện đang ở năm thứ hai của khóa học. Những ngày huấn luyện của anh thường bắt đầu sớm và kết thúc muộn — học lý thuyết, rèn thể lực, rồi đến sân xem các trận đấu như West Brom U21 gặp Juventus. Dù mệt mỏi, anh không than phiền. “Giờ tôi thức dậy buổi sáng với sự háo hức. Tôi thấy mình đang sống. Mỗi ngày là một bài học mới.” Anh gọi cơ hội này là “một món quà từ trên trời rơi xuống”. “Nếu không có nó, tôi không biết giờ mình sẽ ở đâu, hay đã trở thành người như thế nào.”
PGMO, cơ quan phụ trách đội ngũ trọng tài ở Premier League và EFL, gần đây chú trọng mạnh đến sức khỏe tinh thần. Họ thuê cả nhóm chuyên gia tâm lý, hợp tác với tổ chức Mind để hỗ trợ các trọng tài về tinh thần. Và chính điều đó khiến Baker cảm thấy mình đang ở đúng nơi.
Baker kể: “Vì tôi đã trải qua quãng thời gian tăm tối đó, nên giờ tôi trân trọng mỗi ngày hơn bao giờ hết. Tôi mong chờ được đi đây đó, được đối mặt với thử thách. Nhiều người hỏi tôi: ‘Sao lại muốn làm trọng tài?’. Tôi nói: ‘Vì tôi không muốn lại là người ngồi lì trên ghế sofa nữa.’”
Với Baker, chiếc còi không chỉ là công cụ làm việc — nó là biểu tượng của sự hồi sinh. “Tôi từng mất tất cả mục tiêu, nhưng giờ tôi có thứ khiến tôi háo hức mỗi sáng. Tôi đang học hỏi, đang phát triển, đang sống.” Khi trọng tài thổi còi mở màn, với nhiều người, đó chỉ là tín hiệu bắt đầu một trận đấu. Nhưng với Baker, đó là âm thanh của sự trở lại — của hy vọng, của ý nghĩa, của một cuộc đời được thắp sáng lần nữa.
Nguồn: Bongdalu
