Trong bối cảnh bóng đá ngày nay không ngừng đổi mới, với các chiến thuật ngày càng phức tạp và đòi hỏi sự linh hoạt tối đa, vai trò của các cầu thủ đã vượt xa những định nghĩa truyền thống. Không còn chỉ là hậu vệ phòng ngự, tiền vệ kiến tạo hay tiền đạo ghi bàn, cầu thủ hiện đại cần khả năng thích nghi với nhiều vị trí khác nhau trên sân.
Tính đa năng trở thành yếu tố cốt lõi, không chỉ giúp các cầu thủ nâng tầm giá trị bản thân mà còn là chìa khóa để các đội bóng chinh phục những đỉnh cao mới.
Trước đây, bóng đá được định hình bởi những vai trò cố định: hậu vệ tập trung ngăn chặn, tiền vệ điều phối nhịp độ, và tiền đạo chịu trách nhiệm xuyên thủng mành lưới đối phương. Các sơ đồ chiến thuật ít thay đổi, và cầu thủ hiếm khi bước ra khỏi khuôn khổ của mình.
Tuy nhiên, bóng đá hiện đại đã lột xác. Một hậu vệ giờ đây có thể tham gia xây dựng lối chơi như một tiền vệ, một tiền vệ trụ không chỉ phòng ngự mà còn sẵn sàng dâng cao tấn công, còn các cầu thủ chạy cánh có thể linh hoạt di chuyển vào trung tâm như một số 10, hoặc tiền đạo lùi sâu hỗ trợ đồng đội.
Sự linh hoạt này xuất phát từ yêu cầu chiến thuật ngày càng cao. Các đội bóng hàng đầu thường áp dụng những sơ đồ linh hoạt, chuyển đổi cấu trúc tùy thuộc vào tình huống. Ví dụ, một đội có thể chơi 4-4-2 khi phòng ngự nhưng chuyển sang 3-2-5 hoặc 2-3-5 khi tấn công. Điều này đòi hỏi cầu thủ phải thành thạo trong việc nhận bóng ở các khu vực khác nhau, di chuyển linh hoạt và xử lý tình huống theo vai trò thay đổi liên tục.
Tính đa năng không chỉ là kỹ năng, mà còn là sự am hiểu sâu sắc về chiến thuật và khả năng thích nghi nhanh chóng.
Theo HLV Pep Guardiola, việc phát triển tính đa năng ngay từ các học viện bóng đá không chỉ giúp cầu thủ trở nên toàn diện mà còn nâng cao chất lượng chiến thuật của cả đội. Một cầu thủ từng chơi hậu vệ trước khi chuyển sang tiền vệ sẽ hiểu rõ cách phòng ngự khi triển khai bóng.
Tương tự, một tiền đạo từng đá cánh sẽ nhạy bén hơn trong việc quyết định khi nào mở rộng không gian và khi nào bó vào trung tâm. Sự hiểu biết này giúp họ ra quyết định thông minh hơn, đóng góp hiệu quả hơn vào lối chơi tập thể.
Joshua Kimmich là một ví dụ điển hình cho sự đa năng. Tại Bayern Munich và đội tuyển Đức, anh xuất sắc ở nhiều vị trí, từ hậu vệ phải, tiền vệ trụ đơn độc đến tiền vệ trung tâm trong cặp pivot. Khả năng đọc trận đấu và thích nghi với các vai trò khác nhau giúp Kimmich trở thành một trong những cầu thủ toàn diện nhất thế giới, dù chơi ở hành lang biên, trung lộ hay khu vực nách.
Tương tự, John Stones dưới bàn tay của Pep Guardiola đã tái định nghĩa vai trò trung vệ. Trong mùa giải vô địch Champions League của Manchester City, Stones không chỉ phòng ngự mà còn được đẩy lên đá như một tiền vệ trong giai đoạn kiểm soát bóng.
Anh tham gia tịnh tiến bóng, thực hiện các đường chuyền xuyên tuyến và tạo ra cấu trúc chiến thuật mới mẻ. Sự linh hoạt của Stones đã giúp Rodri, tiền vệ trụ của City, đảm nhận vai trò đa dạng hơn, vượt xa nhiệm vụ điều tiết nhịp độ thông thường.
Cầu thủ đa năng mang lại giá trị to lớn trong những giai đoạn căng thẳng của mùa giải, khi lịch thi đấu dày đặc và đội bóng có thể mất đi các trụ cột. Một cầu thủ có thể đảm nhận nhiều vai trò giúp duy trì sự ổn định chiến thuật, bất chấp những biến động về nhân sự. Hơn nữa, tính đa năng khiến đội bóng trở nên khó đoán. Khi một cầu thủ bất ngờ chuyển từ biên vào trung tâm hoặc một tiền vệ được đẩy lên chơi như “false 9”, đối thủ khó lòng thích nghi kịp thời. Sự biến hóa này có thể tạo ra bước ngoặt, giúp đội bóng giành lợi thế cả về chiến thuật lẫn tâm lý.
Nguồn tin: Bongdalu
